سخن پایانى-معماى ازدواج عمر با اُمّ کلثوم

بجاست از یاد نبریم که : بعضى  از نادانان اهل سنت بانقل نصوص پیشین وبرانگیختن این مسئله هرچند گاه یک بار ، مى ‏خواهند بر وقوع ازدواج عمر با اُمّ کلثوم تأکید ورزند و مى پندارند که این کار معتقداتشان را سودمند مى ‏افتد و باورشان راروشن مى ‏سازد در حالى  که امر این گونه نیست . اگر تحقق این ازدواج ثابت شودزشتى ‏هاى  عمر را مى ‏نمایاند و شخصیت و موقعیت او را در عالَم اسلام لکه ‏دارمى ‏سازد ؛ زیرا از هوس‏ هاى   سرکشى  در عمر حکایت مى ‏کند ، به ویژه اگر به این سخن او توجه کنیم که مى ‏گفت :ما بَقِیَ شیءٌ مِن أمر الجاهلیّة إلاّ أنّی لستُ أُبالی أیّ الناس نَکَحْتُ وأیَّهم أنکَحْتُ[۱] ؛از جاهلیت در وجودم چیزى  باقى  نماند جز اینکه پروا ندارم به که زن دهم و از چه کسانى  زن بگیرم .و این سخن که همسرش ـ هنگامى  که عمر مى ‏خواست با او آمیزش کند ـ بر زبان آورد :ما تَذْهَبُ إلاّ إلى  فُتَیات بنی فلان تَنْظر إلیهنّ[۲] ؛نزد دختران فلان قبیله نمى ‏روى  مگر براى  دیدْ زدن .ادعاى  خویشاوندى  با رسول خدا به دور از امور واقعى  است . نفسانیت عمر چیزدیگرى  را اثبات مى ‏کند .به اعتقاد من ، نقل و انتشار این احادیث ، پیش از آنکه کرامت و فضیلتى  براى عمرباشد ، به او صدمه و آسیب مى ‏رساند[ و سیماى  زشت و نفرت انگیزى  از او را آشکارمى ‏کند

ادامه‌ی خواندن ←

بحث اعتقادى ۱ -معماى ازدواج عمر با اُمّ کلثوم

دو پرسش

در اینجا دو سؤال پیش مى ‏آید :نخست : آیا امام على  علیه السلام اُمّ کلثوم را با خشنودى  کامل به همسرى  عمر درآورد یا
این تزویج از روى  اکراه و تقیه صورت گرفت ؟دوم : اگر عمر کافر بود ، چگونه امام ـ یا وکیل وى  ـ به کافر زن داد ؟ آیا با این کارامام دخترش را در معرض زنا قرار نداد ؟

پاسخ پرسش اول

جاحِظ ، ادعا کرده است که این ازدواج با رضایت خاطر صورت گرفت . وى  درکتابش «العثمانیّه» مى ‏گوید :تزویج على   علیه‏ السلام اُمّ کلثوم ـ دختر فاطمه بنت رسول خدا ـ را به عمر بن خطاب با رضایت و رغبت انجام شد .عمر مى ‏گفت : شنیدم رسول خدا مى ‏فرمود : هیچ سَبَب و نَسَبى نیست مگر اینکه بُریده مى ‏شود ، مگر نَسَبِ من .على  گفت : واللّه‏ ، او بالغ نیست اى  امیر مؤمنان !عمر گفت : به خدا سوگند ، او را براى  زناشویى  نمى ‏خواهم[۱] !سپس على   علیه ‏السلام اُمّ کلثوم را پیش عمر فرستاد و او پیش از آنکه او راهمسر خویش سازد بر وى  نظر افکند ، آن گاه او را به عقد خویش درآورد . اُمّ کلثوم براى  عمر ، زید بن عمر را به دنیا آورد ، که به وسیله غلامان مروان کشته شد[۲] . ادامه‌ی خواندن ←

احادیث شیعه ۴ -معماى ازدواج عمر با اُمّ کلثوم

۴ . عده زن شوهر مُرده

کُلَینى  از حُمَید بن زیاد ، از ابن سَماعه ، از محمد بن زیاد ، از عبداللّه‏ بن سِنان ومعاویة بن عَمّار ، روایت مى ‏کند که گفت : از امام صادق  علیه ‏السلام درباره زنى  پرسیدم که شوهرش مرده است ، آیا در خانه ‏اش عده نگه دارد یا در هرجا که خواست مى ‏توانددوران عده را به سر برد ؟ امام  علیه‏ السلام فرمود :بل حیثُ شاءت ؛ إنّ علیّاً لمّا تُوُفِّیَ عُمَر ، أتى  أُمّ کلثوم ، فانطَلَقَ بها إلى بیته[۱] ؛بلکه هرجا خواست عده نگه دارد ؛ همانا على  علیه ‏السلام چون عمر درگذشت اُمّ کلثوم را به خانه خودش بُرد .
در روایت دیگرى  آمده است :فأَخَذَ بیدها ، فانطَلَقَ بها إلى  بیته [۲] ؛دستش را گرفت و او را به خانه ‏اش بُرد .این [ دو ] روایت دلیل دیگرى  است بر فرزند نیاوردن اُمّ کلثوم [ در خانه عمر ] .اگر گفته شود : این روایت بر تزویج (زناشویى  عُمَر با اُمّ کلثوم) دلالت دارد وهمین ، براى  اثبات منظور کافى  است .

ادامه‌ی خواندن ←

احادیث شیعه ۳ -معماى ازدواج عمر با اُمّ کلثوم

دو  پرسش

در  اینجا  دو  سؤال  به  ذهن  مى  ‏آید  :سؤال  اول  :  آیا  اُمّ  کلثوم  و  زید  در  یک  روز  از  دنیا  رفتند  یا  نه  ؟سؤال  دوم  :  آیا  تعمیم  اَحادیثِ  «میراث  الغرقى    والمهدوم  علیهم»  ( ارث  کسانى    که  باهم  غرق  شده ‏اند  یا  زیر  آوار  از  بین  رفته‏اند  و  …)  بر  کسانى    که  ناگهان  خودشان  هلاک شدند  ـ  چنان  که  در  روایتِ  قَدّاح  هست  ـ  امکان  دارد  یا  خیر  ؟

پاسخ  سؤال  اول

باید  گفت  که  در  این  زمینه  شتابان  نمى  ‏توان  پاسخ  گفت  ؛  زیرا  روایات  در  این  راستامختلف‏ اند  :ـ  گاه  تصریح شده  که  :  زید  بن  عمر  نوجوانى    بود  که  درگذشت[۱]  .ـ  بار  دیگر  گفته  شده  که  :  وى    مردى    بود  که  از  دنیا رفت [۲]  .ـ  در  حدیثى    هست  که  :  زید  و  مادرش  در  یک  روز  جان  دادند[۳]  .ـ  در  برخى    از  نصوص  هیچ قیدى  وجود  ندارد[۴]  .ـ  در  حکایتى    آمده  که  :  وى    در  پى  نزاع  و  درگیرى  ‏اى    که  میان  بنى    عُدى    برخاست  ،کشته  شد[۵]  .ـ  نیز  آمده  است  :  عبدالملک  بن  مروان  زید  و  مادرش  را  سَمّ  (و  زهر)  خوراند  و  آن دو  مُردند  و  این  کار  زمانى    روى    داد  که  به  عبدالملک  گفتند  : 

ادامه‌ی خواندن ←

واکاوى سخن عُمَر-معماى ازدواج عمر با اُمّ کلثوم

با بررسى  مآخذ این ماجرا درمى ‏یابیم که بارِ سیاسى  آن بیش از اَبعاد اعتقادى  یاعاطفى  آن است و عمر بن خطّاب به اندازه ‏اى  که در این ازدواج امور دیگر را مد نظرداشت ، در پى  نَسَب و خویشاوندى  و دامادى  نسبت به [ خانواده ] رسول خدا نبود . اگر به راستى  عمر قرابت با پیامبر را مى ‏خواست و خود را تنها همدم شایسته براى اُمّ کلثوم مى ‏دانست ، آیا از حُسن صحبت (و همدمى ) عمر بود که از ساق اُمّ کلثوم جامه پس زند یا او را به سینه ‏اش بچسباند یا ببوسد یا … ؟!آیا اُمّ کلثوم ـ دختر على  ـ از کنیزکان زرخریدى  بود که ستبرى  ساق‏ ها وتندرستى ‏شان مطلوب است تا کامروایى  از آنها لذت ‏بخش‏تر صورت گیرد و در
کام‏جویى  بهتر باشند ؟! یا اینکه : اُمّ کلثوم ، کریمه بنى  هاشم و دختر رسول خدا و على و فاطمه ، انسان آزادى  بود که عمر ادعا کرد از راه ازدواج با او مى ‏خواهد به خدا ورسولش نزدیک شود ! آیا به راستى  عمر با این کارش ، مى ‏خواست شایستگى ‏اش را بنمایاند ؟ و اثبات کند که چونان او هیچ کس دیگر نمى ‏تواند همسرى  نیک و لایق براى  ام کلثوم باشد ؟!

ادامه‌ی خواندن ←

نگرش تاریخى-معماى ازدواج عمر با اُمّ کلثوم

واکاوى  ازدواج عُمَر

پیش از ورود به اصلِ بحث ، لازم است دو مقدمه را بدانیم :
۱ . شناختِ دیدگاه اهل سنت نسبت به خلیفه و خلافت ، و اینکه آیا نزد آنان خلیفه ـ به نصّ ـ از سوى  خدا و رسولش تعیین مى شود یا نه ؟ ۲ . دیدگاه آنان درباره خلیفه چیست ؟ آیا معصوم مى ‏باشد یا یک انسان عادى  است که به صواب مى ‏رود و خطا مى ‏کند ؟

مقدمه اول

باورِ اهل سنّت این است که به لزومِ نَصِّ خلیفه از ناحیه خدا و رسولش اعتقادندارند ، بلکه امر خلافت واگذار به امت است ؛ گاه به بیعت اهل حَلّ و عقد (خبرگان)یا بیعت دو یا یک نفر حاصل مى ‏شود و زمانى  به شورا و گاهى  به اجماع و … به همین جهت ، هرکس انتخاب شود امام مسلمانان و خلیفه رسول خدا مى ‏گردد . ادامه‌ی خواندن ←