چکیده دیدگاه شیعه-معماى ازدواج عمر با اُمّ کلثوم

اکنون خلاصه ‏اى  از گفته‏ هاى  شیعه امامیه را در این زمینه بیان مى ‏کنیم ؛ زیرا بعضى از آنها به وقوع این ازدواج قائل‏ اند و در توجیه آن از اجبار و اکراه سخن به میان مى ‏آورند و اینکه ازدواج اُمّ کلثوم با عمر از روى  رضایت نبود و بر این نگرش ، به دلایلى  استدلال مى ‏کنند که موارد زیر از آنهاست :ابوالقاسم کوفى  روایت مى ‏کند که عُمَر ، عباس را سوى  على علیه ‏السلام فرستاد تا از اوبخواهد که امّ کلثوم را به عقد عُمَر درآورد ، على علیه ‏السلام از این کار خوددارى ورزید .عباس امتناع آن حضرت را به آگاهى  عمر رساند ، عمر گفت : آیا از تزویجِ دخترش به من روى  برمى ‏تابد ؟ واللّه‏ ، اگر او را به همسرى ‏ام درنیاورد على  را به قتل مى ‏رسانم ! عباس على علیه ‏السلام را از ماجرا آگاه ساخت و آن حضرت همچنان بر امتناع پایدارماند .

ادامه‌ی خواندن ←

واکاوى سخن عُمَر-معماى ازدواج عمر با اُمّ کلثوم

با بررسى  مآخذ این ماجرا درمى ‏یابیم که بارِ سیاسى  آن بیش از اَبعاد اعتقادى  یاعاطفى  آن است و عمر بن خطّاب به اندازه ‏اى  که در این ازدواج امور دیگر را مد نظرداشت ، در پى  نَسَب و خویشاوندى  و دامادى  نسبت به [ خانواده ] رسول خدا نبود . اگر به راستى  عمر قرابت با پیامبر را مى ‏خواست و خود را تنها همدم شایسته براى اُمّ کلثوم مى ‏دانست ، آیا از حُسن صحبت (و همدمى ) عمر بود که از ساق اُمّ کلثوم جامه پس زند یا او را به سینه ‏اش بچسباند یا ببوسد یا … ؟!آیا اُمّ کلثوم ـ دختر على  ـ از کنیزکان زرخریدى  بود که ستبرى  ساق‏ ها وتندرستى ‏شان مطلوب است تا کامروایى  از آنها لذت ‏بخش‏تر صورت گیرد و در
کام‏جویى  بهتر باشند ؟! یا اینکه : اُمّ کلثوم ، کریمه بنى  هاشم و دختر رسول خدا و على و فاطمه ، انسان آزادى  بود که عمر ادعا کرد از راه ازدواج با او مى ‏خواهد به خدا ورسولش نزدیک شود ! آیا به راستى  عمر با این کارش ، مى ‏خواست شایستگى ‏اش را بنمایاند ؟ و اثبات کند که چونان او هیچ کس دیگر نمى ‏تواند همسرى  نیک و لایق براى  ام کلثوم باشد ؟!

ادامه‌ی خواندن ←

خواستگارى‏ هاى نافرجام عُمَر-معماى ازدواج عمر با اُمّ کلثوم

درشت ‏خویى  عمر بن خطاب را اَحَدى  انکار نمى ‏کند[۱] ، حتى  زنان ازدواج با او را ـ به جهت دیدگاه خاص و نادرست وى  به آنان ـ خوش نداشتند .در «اَنساب الأشراف» آمده است که عمر در نکوهش زنى  چنین گفت :تو را چه به این ! شما زنان لعبتگانى  ! بیش نیستید ، به نخ ریسى ‏ات روى آور و به چیزى  که در شأن تو نیست مپرداز[۲] .عمر به خواستگارى  چند تن از زنان دست یازید و آنها ردش کردند : در «تاریخ طَبَرى » آمده است :مدائنى  مى ‏گوید : عمر اُمّ کلثوم ـ دختر ابوبکر ـ را که نابالغ بود ، خواستگارى کرد وعائشه را براى این کار فرستاد . عائشه به اُمّ کلثوم گفت : اختیار با خودت . اُمّ کلثوم گفت : مرا نیازى  به او نیست ! عائشه به او گفت : از امیر المؤمنین روى  مى ‏گردانى  ؟اُمّ  کلثوم گفت : آرى  ، او زندگى  سختى  دارد و بر زنان سخت مى ‏گیرد .عائشه سوى  عمروعاص پیک فرستاد و او را باخبر ساخت .

ادامه‌ی خواندن ←

نگرش تاریخى-معماى ازدواج عمر با اُمّ کلثوم

واکاوى  ازدواج عُمَر

پیش از ورود به اصلِ بحث ، لازم است دو مقدمه را بدانیم :
۱ . شناختِ دیدگاه اهل سنت نسبت به خلیفه و خلافت ، و اینکه آیا نزد آنان خلیفه ـ به نصّ ـ از سوى  خدا و رسولش تعیین مى شود یا نه ؟ ۲ . دیدگاه آنان درباره خلیفه چیست ؟ آیا معصوم مى ‏باشد یا یک انسان عادى  است که به صواب مى ‏رود و خطا مى ‏کند ؟

مقدمه اول

باورِ اهل سنّت این است که به لزومِ نَصِّ خلیفه از ناحیه خدا و رسولش اعتقادندارند ، بلکه امر خلافت واگذار به امت است ؛ گاه به بیعت اهل حَلّ و عقد (خبرگان)یا بیعت دو یا یک نفر حاصل مى ‏شود و زمانى  به شورا و گاهى  به اجماع و … به همین جهت ، هرکس انتخاب شود امام مسلمانان و خلیفه رسول خدا مى ‏گردد . ادامه‌ی خواندن ←

از منظر متون و احادیث-معماى ازدواج عمر با اُمّ کلثوم

[ کسانى  چون ابن سَعْد ، ابن حَجَر عَسْقلانى  ، ابن جوزى  ، ابن جَریرِ طَبَرى  ،خطیب بغدادى  ، زَرَندى  و یعقوبى  مسئله ازدواج عمر با اُمّ کلثوم را در کتاب‏هاشان آورده ‏اند ، متن سخن آنها چنین است : ]

۱ . ابن سعد

ابن سعد در ترجمه اُمّ کلثوم ـ دختر على  بن ابى  طالب ـ در «الطبقات الکبرى »مى ‏گوید :عمر ، اُمّ کلثوم را به عقد خود درآورْد در حالى  که وى  دخترى  نابالغ بود وى  به همسرى  عمر باقى  ماند تا سرانجام به قتل رسید ، و زید بن عمر و رقیّه بنت عمر رابراى  عمر زایید …تا آنجا که مى ‏نویسد :به ما خبر داد أنس بن عیاض لَیْثى  ، از جعفر بن محمد ، از پدرش که [ گفت ] : عمربن خطّاب دختر على  بن ابى  طالب ، اُمّ کلثوم را خواستگارى  کرد . على  گفت : من دخترانم را براى  فرزندان جعفر اختصاص داده ‏ام ! عمر گفت : اى  على  ، او را به نکاح
من درآور ! به خدا سوگند ، مردى  در روى  زمین مانند من حُسن مصاحبت با او راانتظار نمى ‏کشد .

ادامه‌ی خواندن ←